Werken met een visuele beperking

Wat is een visuele beperking?

Voordat we het gaan hebben over werken met een visuele beperking eerst even kort uitleg over wat een visuele beperking precies is. Iemand met een visuele beperking ziet niet of nauwelijks. Het kan gaan om slechtziendheid, waarbij je minder dan 30% ziet en bijvoorbeeld wazig ziet, nog wel vormen, licht en donker waarneemt, of vlekken ziet of kokerzicht hebt. Maar het is ook mogelijk dat iemand volledig blind is. In de meeste gevallen wordt een visuele beperking veroorzaakt door een oogaandoening, erfelijke oogziekte of andere oogziekte. Enkele voorbeelden zijn glaucoom, nystagmus, retinitis pigmentosa, staar en maculadegeneratie.

Hoeveel mensen met een visuele beperking zijn er in Nederland?

Het is lastig om precies te zeggen hoeveel mensen in Nederland een visuele beperking hebben. Naar schatting zijn er tussen de 300.000 en 350.000 mensen met een visuele beperking in Nederland. Deze mensen zijn slechtziend of blind. Kijken we naar de mensen in Nederland die volledig blind zijn, dan zijn het ongeveer 50.000 personen, de rest is (ernstig) slechtziend. Het Bartiméus Fonds zet zich in voor al deze mensen met een visuele beperking in Nederland. Wij halen alles uit de kast om te zorgen dat mensen met een visuele beperking ook volop kunnen leven. Help jij ons om onze missie te bereiken: een samenleving waarin iedereen kan meedoen?

Ja, ik draag graag bij aan een inclusieve samenleving en doneer aan het Bartiméus Fonds!

Werken met een visuele beperking: hoeveel mensen die leven met een oogaandoening hebben werk?

Je hebt net gelezen dat er ruim 300.000 mensen in Nederland leven met een oogaandoening. Kunnen deze mensen met een visuele beperking ook werken? In theorie wel, ja. De meeste mensen die leven met een oogaandoening zouden kunnen werken en willen dat ook. De praktijk laat dat echter niet zien. Slechts 3 van de 10 mensen met een visuele beperking die kunnen werken, hebben momenteel een betaalde baan. Wat gaat er mis? In de podcast ‘Arbeidsparticipatie – wat gaat er mis?’ uit 2021 bespreekt Marnix Kluiters, maker van de podcastserie Project Ecosofie, samen met Joeke van der Mei (op dat moment directeur van het Bartiméus Fonds) en Tjarda Struik (op dat moment projectleider arbeidsmarktparticipatie bij het Bartiméus Fonds) hoe het komt dat mensen met een visuele beperking niet meetellen op de arbeidsmarkt. Een van de redenen waarom er zo weinig mensen met een visuele beperking betaald werk hebben? Als je een visuele beperking hebt, wordt er al snel gezegd: ‘Blijft u maar lekker thuis.’ Dit ervaarde ook Fred Hissink. 

Werken met een visuele beperking: het verhaal van Fred Hissink

In twee weken tijd verloor Fred Hissink totaal onverwachts 80% van zijn zicht. De oorzaak bleek glaucoom, een progressieve oogziekte aan de oogzenuw. Hij kreeg te horen dat hij door zijn oogziekte niet meer hoefde te werken, maar Fred wilde wél werken. Volgens de Participatiewet had Fred recht op hulp bij het vinden van passend werk, maar in plaats hiervan werd hij door verschillende instanties juist tegengewerkt. Het enige lichtpuntje in die tijd was dat Fred revalideerde bij Bartiméus en de kans kreeg om als ervaringsdeskundige deel te nemen aan een aantal workshops. Hij deed mee aan een reeks workshops en nam in die periode ook zitting in de cliëntenraad van Bartiméus. Na twee maanden werd hij benoemd tot vicevoorzitter en kreeg zijn plan steeds meer vorm: Fred Hissink zegt hierover: ‘Een plan? Jazeker, een plan van aanpak… Het was mij namelijk goed duidelijk geworden dat ondersteuning bij het vinden van een baan niet van een uitkerende instantie moest komen.’

Bij het UWV kreeg Fred te horen dat zijn visuele beperking ook een beperking is voor werkgevers: ‘Die zitten niet te wachten op struikelblokken en drempels…’ Fred probeerde de arts van het UWV duidelijk te maken dat alleen hijzelf kon inschatten wat mogelijk was en niet. Echter, het enige resultaat dat dat opleverde was het labeltje dat Fred 80 tot 100 procent arbeidsongeschikt was. Maar zoals gezegd was Fred bezig met zijn eigen plan van aanpak en dat was intussen gereed.

Arbeidsongeschikt en slechtziend? Niet als het aan Fred ligt!

Door zijn vrijwilligerswerk als ervaringsdeskundige bij Bartiméus had Fred na een paar maanden een heel netwerk opgebouwd. Hij kende veel mensen en had een duidelijk beeld van de organisatie. De bestuursvoorzitter van Bartiméus nodigde Fred uit voor een kennismakingsgesprek over zijn rol als vicevoorzitter van de cliëntenraad. Fred greep deze gelegenheid aan om ook gelijk op tafel te gooien dat hij wilde solliciteren bij Bartiméus. De bestuursvoorzitter vond dit een inventieve binnenkomer en na een aantal gesprekken met managers en afdelingshoofden werd Fred uitgenodigd door de directeur van het Bartiméus Fonds. Er werd hem een stageplaats aangeboden en na twee weken werd al gevraagd of Fred wilde solliciteren. Fred: ‘De functie van voorlichter/fondsenwerver kwam vrij en men vond het een functie voor mij. En aldus geschiedde…’

Wil je Fred beter leren kennen? Hij heeft een aantal blogs geschreven voor het Bartiméus Fonds. Bijvoorbeeld zijn blog over digitale media: hoe deze voor hem ineens ontoegankelijk werden, hoe moeilijk hij het daar mee had én hoe slimme technologie het verschil maakt.

Werken met een visuele beperking: de Participatiewet

Op dit moment is Fred uit het ervaringsverhaal hierboven aan het werk als fondsenwerver en voorlichter bij het Bartiméus Fonds. Dat hem dit is gelukt, is volledig te danken aan zijn eigen inzet. Nu zet hij zich samen met het Bartiméus Fonds in om ervoor te zorgen dat andere mensen met een visuele beperking ook gewoon kunnen werken. Want Freds verhaal is helaas niet uniek. Heel veel werkzoekenden met een visuele beperking lopen tegen dezelfde muren op als Fred.

De overheid heeft met werkgevers- en werknemersorganisaties een afspraak gemaakt: de Banenafspraak. In deze afspraak is vastgelegd dat werkgevers moeten zorgen voor garantiebanen voor kwetsbare doelgroepen en dat iedereen uit de doelgroep onder de Participatiewet valt. Blijkbaar is lang niet iedere werkgever of uitvoerder van de Participatiewet hiervan op de hoogte… Het Bartiméus Fonds doet er alles aan om hier verandering in te brengen. Help jij ons mee? Doneer aan het Bartiméus Fonds en maak het mogelijk dat mensen met een visuele beperking die kunnen werken ook écht kunnen werken.

Doneer nu!

Kunnen mensen met een visuele beperking werken?

Je hebt net in het ervaringsverhaal van Fred gelezen dat hij en heel veel andere mensen met een visuele beperking prima zouden kunnen en willen werken, maar dat verschillende instanties dit niet inzien. Enerzijds doet de overheid er alles aan om zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen, en is er wetgeving zoals de Participatiewet en de Banenafspraak. Anderzijds blijkt in de praktijk dat mensen met een visuele beperking vaak niet de kans krijgen om hun kwaliteiten te laten zien.

Werkgevers staan te springen om personeel, maar zien een grote groep werknemers over het hoofd. Ze zien vooral de beperking van een persoon met een visuele beperking en niet de persoon zelf. Werkgevers lijken blind te zijn voor de mogelijkheden en de talenten van mensen die blind of slechtziend zijn. Dat moet veranderen, vinden wij van het Bartiméus Fonds. Help jij ons mee om de arbeidsmarkt toegankelijk te maken voor mensen met een visuele beperking?

Doneer nu!

Hoe kun je werken met een visuele beperking?

Mensen die blind of slechtziend zijn, kunnen prima functioneren in allerlei functies. Maar hierbij zijn een open houding van werkgevers, ondersteuning en hulpmiddelen onmisbaar. Denk bijvoorbeeld aan schermuitlees-programma’s, brailleleesregels, vergrootsoftware, spraaksoftware en aangepaste werkplekken. Ook duidelijke communicatie is onmisbaar voor het werken met een visuele beperking, net als de bereidheid van collega’s om samen te zoeken naar praktische oplossingen.

Het vraagt soms wat aanpassingen wanneer je gaat werken met mensen met een visuele beperking, maar de winst is groot. Mensen met een visuele beperking zijn over het algemeen gemotiveerde werknemers en echte doorzetters die hun kennis en ervaring graag inzetten om een waardevolle bijdrage te leveren aan een organisatie. Bovendien krijgen we in Nederland een steeds inclusievere samenleving, een maatschappij die ook is ingericht voor mensen met een visuele beperking, naarmate er meer mensen die blind of slechtziend zijn kunnen werken. In de praktijk blijkt dat mensen met een visuele beperking vaak zeer loyaal zijn aan hun werkgever en zelf ook allerlei creatieve oplossingen hebben om hun werk zo goed mogelijk te doen.

Hoe kun je iemand met een visuele beperking helpen? Praktische tips voor werkgevers die werken met iemand met een visuele beperking.

Wil je als werkgever iemand met een visuele beperking in dienst nemen of iemand die al bij je werkt beter ondersteunen? Dit zijn enkele mogelijkheden:

• Maak gebruik van hulpmiddelen: spraak- en vergrotingssoftware en een brailleleesregel bijvoorbeeld.
• Zorg voor een toegankelijke werkplek: bijvoorbeeld met goede verlichting, duidelijke bewegwijzering en contrasterende kleuren.
• Benut regelingen en subsidies: de overheid biedt onder andere financiële steun voor werkplekaanpassingen.
• Bied begeleiding en training aan: jobcoaches en re-integratiebegeleiders kunnen helpen bij een soepele start en samenwerking.
• Creëer een open werksfeer: vraag wat iemand zelf nodig heeft en zoek samen naar mogelijkheden en oplossingen. 

Bestellen-in-60-tellen-uitdaging

Heb of wil je een medewerker in dienst die een visuele beperking heeft? Of werk je samen met een collega die blind of slechtziend is? Wanneer je gewoon kunt zien, is het lastig voor te stellen hoe het is als je (bijna) niets ziet. Je hebt geen idee waar iemand met een visuele beperking, zowel letterlijk als figuurlijk, tegenaan loopt. Speciaal hiervoor heeft het Bartiméus Fonds de bestellen-in-60-tellen-uitdaging ontwikkeld. In de bestellen-in-60-tellen-uitdaging ervaar je hoe het is voor iemand die slechtziend is om (zonder hulpmiddelen) een computer te gebruiken. Ben je benieuwd of dit jou lukt? Ga de bestellen-in-60-tellen-uitdaging aan!

En? Is het jou gelukt om de bestellen-in-60-tellen-uitdaging te voltooien? Zoals je hebt gemerkt, is het erg lastig om zonder hulpmiddelen een computer te gebruiken wanneer je een visuele beperking hebt. Én is het bijna onmogelijk om een website te bezoeken die niet toegankelijk is voor mensen met een functiebeperking, zoals een visuele beperking. In 2025 is de European Accessibility Act (EAA) ingegaan en is digitale toegankelijkheid verplicht voor ondernemingen vanaf 10 medewerkers en/of 2 miljoen omzet. Maar nog lang niet elke webpagina is toegankelijk genoeg voor mensen met een visuele beperking. Het Bartiméus Fonds wil hier verandering in brengen. Help jij ons mee om het internet toegankelijk te maken voor mensen met een visuele beperking?

Doneer nu!

Advies en begeleiding bij het werken met mensen met een visuele beperking

Wil je als werkgever meer weten over werken met mensen met een visuele beperking? Bartiméus helpt werkgevers en de arbodienst met advies en begeleiding bij het vinden en behouden van personeel met een visuele beperking. Bartiméus heeft jarenlange ervaring met loopbaanadvies en begeleiding van mensen naar en in werk en biedt werkgevers een unieke dienstverlening. Bartiméus treedt op als sparringpartner voor de werkgever en kan de juiste interventies inzetten door snel te schakelen met de bedrijfsarts.

Dat Bartiméus kan optreden als adviesorgaan bij het onderwerp ‘visuele beperking en werk’ is te danken aan het Bartiméus Fonds. Of eigenlijk: de donateurs van het Bartiméus Fonds. Zij zorgen voor de financiële middelen om het werk van Bartiméus mogelijk te maken. Dat is hoognodig, want de arbeidsmarkt zit nog vol drempels voor mensen met een visuele beperking. Draag jij je steentje bij om de drempels op de arbeidsmarkt te verlagen of zelfs te verwijderen?

Ja, ik werk graag mee om werken met een visuele beperking mogelijk te maken en doneer aan het Bartiméus Fonds!

Het Bartiméus Fonds zet zich in om de kansen te vergroten en de arbeidsmarkt toegankelijk te maken voor iedereen met een visuele beperking. Want werken is méér dan alleen een inkomen: het geeft eigenwaarde, zelfstandigheid en een betekenisvolle plek in de maatschappij. Door het wegnemen van drempels en het stimuleren van een inclusieve houding bij werkgevers zorgen we ervoor dat talent niet onbenut blijft.

Help jij mee om een toegankelijke arbeidsmarkt mogelijk te maken? Met jouw steun kunnen we ervoor zorgen dat mensen die blind of slechtziend zijn een eerlijke kans krijgen op passend werk. Doneer nu aan het Bartiméus Fonds en draag bij aan een toegankelijke arbeidsmarkt waarop iedereen kan meedoen.

Werk voor iedereen

Het Bartiméus Fonds zet zich in voor een inclusieve samenleving, want daarin is er werk voor iedereen. We willen de arbeidsmarkt toegankelijk maken voor mensen die blind of slechtziend zijn. Daarnaast ondersteunt het Bartiméus Fonds de organisatie Bartiméus, zodat deze ook werkplekken voor mensen met een visuele beperking kan aanbieden.

Werken met een visuele beperking in de moestuin van Bartiméus

Een van de werkplekken van Bartiméus is de moestuin van de Historische Theetuin bij Bartiméus in Doorn. Een van de medewerkers hier is Jeremy. Jeremy is blind en in de moestuin helemaal op zijn plek. Jeremy: ‘Acht jaar geleden ben ik op de moestuin begonnen met een stage. Dat beviel meteen goed. In de tuin kan ik alleen werken en heb ik rust aan mijn hoofd. Dat heb ik nodig. Mijn favoriete klusje is het verwijderen van mos. En als ik wat afwisseling wil, maak ik een praatje met bezoekers van de Theetuin. ’s Ochtends drinken we eerst koffie en verdelen we het werk. Daarna loopt Dennis met me mee naar mijn werkplek.’

Dennis is een van de begeleiders van Jeremy en samen met de andere begeleiders zorgt hij ervoor dat Jeremy en de andere medewerkers een waardevolle dag hebben. Samen met de vrijwilligers verbouwen ze groente, fruit en bloemen die verkocht worden aan de bezoekers van de Theetuin en enkele restaurants. Wat overblijft doneren ze aan de voedselbank. Wil jij ook verse groente, fruit en/of bloemen van het seizoen kopen? Kom langs bij de moestuin! Kijk voor meer informatie op de website van Bartiméus.

Werken met een visuele beperking in het autopoetsbedrijf van Bartiméus

Een andere werkplek van Bartiméus waar mensen met een visuele beperking werken, is het autopoetsbedrijf van dagbesteding Werkplaats Boschwijk. Een van de medewerkers hier is Harry. Harry is slechtziend en werkt al meer dan 30 jaar bij het autopoetsbedrijf. Samen met de andere medewerkers maakt hij auto’s weer blinkend schoon. Afspuiten, stofzuigen, ramen wassen en de auto’s in de wax zetten: Harry draait er zijn hand niet voor om. Wil jij ook een blinkend schone auto? Kom naar het autopoetsbedrijf van Bartiméus! Kijk voor meer informatie op de website van Bartiméus.

Dankzij steun van het Bartiméus Fonds heeft Bartiméus werkplekken gecreëerd waar mensen met een visuele beperking werk kunnen doen waar ze voldoening uit halen. Ze hebben fijne collega’s om mee samen te werken en doen zinvol werk waarmee ze iets kunnen betekenen voor anderen. Want zeg nu zelf: wie is er niet blij met verse groente, fruit, bloemen en een blinkend schone auto? Vind jij ook dat deze (en andere) werkplekken waar mensen met een visuele beperking werken, moeten blijven bestaan? Doneer dan aan het Bartiméus Fonds!

Ik werk graag mee aan werkplekken voor mensen met een visuele beperking en doneer nu!

Wie is het Bartiméus Fonds en wat doet zij om werken met een visuele beperking mogelijk te maken?

Het Bartiméus Fonds haalt alles uit de kast, zodat mensen met een visuele beperking volop mee kunnen doen in de maatschappij. Met ons werk ondersteunen we het werk van Bartiméus. Daarnaast subsidiëren we innovatieve projecten van derden. Verder ontwikkelen we onze eigen projecten die gericht zijn op de thema’s mobiliteit, vrije tijd en onderwijs en werk. Zo hebben we met het Meye Indoor Way project de indoor-navigatieapp ontwikkeld. Het resultaat is baanbrekend: mensen met een visuele beperking kunnen nu hun weg vinden in openbare gebouwen met behulp van de eZwayZ-app. Een uitkomst voor iedereen die blind of slechtziend is en in het bijzonder voor mensen met een visuele beperking die zelfstandig naar hun werk willen reizen. Dankzij de app kunnen zij nu veel beter hun weg vinden in stationsgebouwen en zijn ze niet meer afhankelijk van anderen om met het openbaar vervoer te reizen.

Het belang van onderwijs en werk voor mensen met een visuele beperking: het verhaal van Tjarda Struik.

Misschien ken je Tjarda Struik wel. Tjarda heeft de progressieve oogaandoening maculadegeneratie, waardoor zij nog maar 5% ziet. Ze werd altijd vooral gezien als iemand met een visuele beperking, maar nu heeft Tjarda honderdduizenden volgers op social media. Als blindfluencer laat ze zien hoe het is om te leven met een visuele beperking. Daarnaast is Tjarda ondernemer én burgemeester van Leiderdorp.

Voordat Tjarda burgemeester van Leiderdorp werd, zette ze zich als programmamanager Onderwijs & Werk bij het Bartiméus Fonds in om kansen in onderwijs en werk te verbeteren. Tjarda weet namelijk als geen ander hoe belangrijk toegankelijke werkplekken zijn. Zelf kreeg ze al vroeg te maken met slechtziendheid en hier paste ze haar hele studie- en loopbaankeuze op aan. Ze studeerde sociale psychologie: een studie waarbij het zien minder belangrijk was. Ook zou ze met dit diploma na haar afstuderen een baan kunnen krijgen die vanuit huis uit te voeren is. Daarnaast koos ze er bewust voor om in Groningen te studeren, omdat dat een overzichtelijke stad is. Tjarda: ‘Alles is vermoeiender met een beperking, dus ik wilde energie overhouden voor leuke dingen.’

De eerste baan die Tjarda vond, paste helemaal niet bij haar en haar opleiding. En ze moest er ook nog eens elke dag voor van Amsterdam naar Amersfoort reizen. Toch koos ze voor deze baan. Tjarda: ‘Ik maakte de keuze wederom gebaseerd op mijn beperking. Ik wist niet precies hoeveel werk ik aan zou kunnen en ik wilde niet weer afgewezen worden vanwege mijn verminderde zicht. Dus ik had er alles voor over, want ik wilde gewoon werk.’

Kansen dankzij het Bartiméus Fonds

Tjarda had dan wel gewoon werk, iets wat ze heel graag wilde, maar ze zat er niet op haar plek. Gelukkig vond ze bij het Bartiméus Fonds een baan die wel goed bij haar paste. Als Programmamanager Onderwijs & Werk heeft Tjarda zich met hart en ziel ingezet om de kansen in het onderwijs en op de werkvloer voor mensen met een visuele beperking te verbeteren.

Waarom is het zo belangrijk dat de kansen in het onderwijs en op de werkvloer worden verbeterd? In een interview zegt Tjarda hierover: ‘Het is heftig dat jongeren met een visuele beperking al zoveel moeite hebben om hun studie te kunnen doen. Ben je eenmaal afgestudeerd, dan vind je vaak maar kortdurend een baan. Om te kunnen studeren en werken ben je bovendien zo’n tien procent van je tijd bezig om alles te regelen. Denk aan het juiste lesmateriaal verkrijgen, tekst op het beeldscherm kunnen volgen in de collegezaal of uitzoeken hoe je op een afspraak komt voor je werk. Ook dat moet echt beter.’

Tjarda heeft ondertussen het stokje overgedragen om haar droom waar te maken: ze is burgemeester van Leiderdorp. Het Bartiméus Fonds blijft zich inzetten om de kansen in onderwijs en werk te verbeteren voor mensen met een visuele beperking. Zo zijn we in 2023 bijvoorbeeld de campagne ‘Wij willen werken’ gestart in samenwerking met de Oogvereniging en Visio Foundation. Onderdeel van deze campagne was onder andere de petitie ‘Wij willen werken’ die we hebben aangeboden aan MKB-Nederland. Met de overhandiging van deze petitie zijn we een constructief gesprek gestart met MKB-Nederland over het creëren van gelijke kansen voor mensen met een visuele beperking op de arbeidsmarkt. Maar we zijn er nog niet…

Om daadwerkelijk gelijke kansen te creëren voor mensen die willen werken met een visuele beperking, hebben we steun van donateurs nodig.  Help jij ons mee? Samen kunnen we de drempels op de arbeidsmarkt verlagen of zelfs verwijderen.

Doneer nu!

Steun het Bartiméus Fonds

Jij vindt toch ook dat de kansen in het onderwijs en op de werkvloer voor mensen die blind of slechtziend zijn vergroot moeten worden? Met een donatie aan het Bartiméus Fonds zorg je ervoor dat werken met een visuele beperking genormaliseerd wordt.

Wil je ons helpen met geld? Dat kan op onderstaande manieren:

• eenmalige donatie;
• periodieke gift (dit is vaak aftrekbaar);
• fonds op naam;
• nalatenschap;
• geld inzamelen;
• digitale collecte.

Je kunt ook geld inzamelen voor het goede doel samen met je organisatie. Dit kan bijvoorbeeld met je kerk, school of bedrijf.

Doe je graag wat nuttigs in je vrije tijd? Je kunt het Bartiméus Fonds ook steunen in de vorm van tijd. Bijvoorbeeld door in actie te komen of vrijwilliger te worden.

Heb je een eigen bedrijf? Dan onderzoeken we graag samen met jou de mogelijkheden om werkplekken te creëren binnen jouw organisatie voor mensen met een visuele beperking. Daarnaast kun je ook een bijdrage leveren aan de kansen op de arbeidsmarkt voor mensen met een visuele beperking met een bedrijfs- of vermogensfonds.

Hoe jij je ook inzet, dankzij jouw donatie is werken met een visuele beperking straks voor veel meer mensen mogelijk. Alvast bedankt!