Blindegeleidestok: belangrijk hulpmiddel bij visuele beperking

Een blindegeleidestok is een witte stok waarmee mensen met een visuele beperking zelfstandig op pad kunnen gaan. Door het maken van een zwaaiende beweging van links naar rechts, detecteert de stok de grond voor je op eventueel aanwezige obstakels. Een blindegeleidestok is een onmisbaar hulpmiddel voor veel mensen die blind of slechtziend zijn. Dankzij de blindegeleidestok kunnen zij weer zelfstandig op pad en zijn ze niet altijd afhankelijk van anderen.

Wat is een blindegeleidestok?

Een blindegeleidestok, ook wel een taststok genoemd, is een witte stok met aan de onderkant een paar rode strepen. De blindegeleidestok kan ook helemaal wit van kleur zijn. De kleur wit is niet zomaar gekozen, want het is een bepalende kleur die opvalt in het verkeer. Op deze manier weten andere weggebruikers dat het gaat om een blindegeleidestok. Mensen met een blindegeleidestok hebben altijd voorrang. Door met de stok vooruit te wijzen, weten andere mensen in het verkeer dat jij wilt oversteken.

De blindegeleidestok heeft een bijzondere functie. Je zwaait met de stok over de grond en tikt er mee op de stoep of straat. Je kan het eigenlijk zien als een verlengde van je arm. Via de stok voel je namelijk wat er op de grond voor je ligt. Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals afval of takken, maar ook grotere obstakels. De grote obstakels kunnen jouw weg blokkeren, denk hierbij aan verkeerspaaltjes, stoepranden, reclameborden, drempels en een overvol fietsenrek.

Ervaringen met de blindegeleidestok: een drempel

Lopen met een blindegeleidestok is in het begin even wennen. Het kan ook heel confronterend zijn, omdat de omgeving dan echt kan zien dat je een visuele beperking hebt. Oefening baart kunst en gelukkig geeft het uiteindelijk heel veel rust. Zo heeft Ayşegül Karaca het in het begin ook ervaren. Ze is actrice, theatermaker en zangeres. In een interview met het Bartiméus Fonds vertelt ze: ‘Ik vond dit zeer confronterend. Tot nu toe liep ik zonder stok en dacht dat dat wel prima ging. Nu merkte ik pas hoeveel energie me dat altijd had gekost. Ik was continu alert en moest altijd opletten. Door het lopen met de stok geef ik een stukje controle weg. Ik moet erop leren vertrouwen dat andere weggebruikers nu voor mij aan de kant gaan.’

Ook voor skiester Maaike Bennink was het accepteren van de taststok een drempel. In een interview met het Bartiméus Fonds vertelt Maaike: ‘Ik moest vooral het gevecht met mezelf aan. Het was voor mij heel moeilijk om die stok te pakken en anderen te laten zien dat ik slechtziend was. Want dat was kwetsbaar. Ik had het gevoel dat ik toegaf dat ik minder sterk was. Maar de mobiliteitstrainster in het revalidatiecentrum zette mij voor het blok. ‘Jij denkt dat je zonder blindegeleidestok sterker lijkt dan met? Ga maar eens krentenbollen kopen bij de Hema. Loop maar eens door de stad. Ik ga achter je lopen en observeer hoe jij je beweegt. En hoe mensen naar je kijken.’, zei ze tegen me. Dat heeft ze keihard gespiegeld. Mijn trainster zei: ‘Als jij zonder stok loopt dan ben je aan het scannen. Je lijkt onzeker, ik zie hoe je hele houding verandert. Maar als je met een stok loopt, dan loop je rechtop. Zelfverzekerder, rustiger. Dat is wat ik zie.’ Toen ging de knop bij mij om, want misschien was dat wel waar.’

Verschillende soorten taststokken

De meest bekende blindenstok is een blindegeleidestok. Maar wist je dat er nog een aantal stokken zijn, met ieder zijn eigen functie? We leggen ze hier kort uit.

Blindegeleidestok of taststok

Een blindegeleidestok of taststok heeft als functie om obstakels op de grond voor je te detecteren en op tijd te kunnen omzeilen. Ook kan je met de blindegeleidestok een route herkennen door het voelen en volgen van de geleidelijn, de speciale ribbellijn die je op stoepen ziet.

Herkenningsstok

Een herkenningsstok is een kleine witte stok met als doel herkenning voor de omgeving. De herkenningsstok laat aan de omgeving zien dat iemand slechtziend is. Zo kan de omgeving hier rekening mee houden.

Steunstok

Een steunstok is eigenlijk een wandelstok. De steunstok heeft een speciale handgreep, net zoals normale wandelstokken. Die handgreep noemen we een t-greep, omdat het in de vorm van de letter T is. Een steunstok is net als de blindegeleidestok wit van kleur en heeft vaak een rode streep. Op deze manier kan de omgeving herkennen dat het gaat om iemand met een visuele beperking. Zo kan er extra rekening worden gehouden met de desbetreffende persoon.

Slimme stok

Nog vrij onbekend is de slimme stok, ontwikkeld door een bedrijf uit Amerika dat WeWalk heet. Dit is een innovatieve, slimme stok voor mensen met een visuele beperking. De stok bevat sensoren die de hindernissen en obstakels in de omgeving detecteren. Deze sensoren werken vele malen beter dan de normale blindegeleidestok. Ook kan de slimme stok obstakels van een grotere hoogte detecteren.

Hoe werkt de slimme stok? De sensoren scannen de omgeving op obstakels en geven deze door via trilsignalen in het handvat. Zo weet de gebruiker waar hij op moet letten. De slimme stok wordt aan apps op je telefoon, zoals Google Maps. Op deze manier zit de navigatie in de stok en vertelt de stok waar je heen moet.

Mensen met een visuele beperking helpen? Doneer je tijd of doneer geld zodat ook deze mensen 100% kunnen meedoen in de samenleving. 

Hoe ziet een blindegeleidestok eruit?

Kleur

Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, zijn er veel verschillende soorten blindenstokken. Eén ding hebben de blindegeleidestok en alle andere stokken gemeen en dat is het uiterlijk. Een blindegeleidestok heeft namelijk altijd een lichte kleur. Meestal zijn de stokken wit, maar er zijn ook lichtgele stokken. De stokken bevatten aan de onderkant of bovenkant één of meerdere rode strepen voor extra herkenning.

Afmeting

Een blindegeleidestok is een stok gemaakt van aluminium en vaak rond de 15 mm dik en 150cm lang. Dit verschilt natuurlijk ook per persoon en hangt af van de lengte van de gebruiker zelf. De meeste blindenstokken hebben een gemiddelde lengte van 150 cm en die zijn dan niet verstelbaar. Er zijn ook opvouwbare taststokken. Deze kunnen variëren in lengte en bestaan vaak uit vier delen die in en uit elkaar geklapt kunnen worden. De opvouwbare blindegeleidestok is ideaal voor op reis of onderweg, zodat het niet te veel ruimte inneemt en makkelijk is mee te nemen.

Handvat

Verder bestaat een blindegeleidestok uit een vaak rubberen handvat en een stoffen koord voor om je pols. Dit geld voor extra zekering en veiligheid zodat de blindegeleidestok niet snel uit je hand kan vallen. Dit is handig als je bijvoorbeeld even snel iets moet doen waarbij je twee handen voor nodig hebt, denk aan betalen bij de kassa. Zo hoeft de stok niet ergens tegen aan te worden gezet, valt het ook niet op de grond, maar is het altijd bij de hand.

Onderkant van de blindegeleidestok

De onderkant van een blindegeleidestok heet de tip. De standaard onderkant is een nylon tip, maar komt ook voor in de vorm van een balletje of een platte schijf. Met de tip tik je op de grond wat zorgt voor een herkenbaar geluid. Het geluid is belangrijk voor de gebruiker zelf om de route te kunnen blijven volgen, maar het is ook een teken voor omstanders dat er iemand met een visuele beperking aankomt en dat er dus rekening mee gehouden moet worden.

Welke hulpmiddelen zijn er voor blinde mensen?

Er zijn heel wat hulpmiddelen die mensen met een visuele beperking kunnen ondersteunen. Op deze manier krijgen ze hun zelfstandigheid terug en wordt leven als ieder ander meer vanzelfsprekend. Blindheid en slechtziend bij mensen kan een leven namelijk ook enorm beperken, maar dankzij de hulpmiddelen zijn er meer mogelijkheden dan je denkt. Eén van die hulpmiddelen is de blindegeleidestok, maar er zijn nog veel meer verschillende soorten hulpmiddelen.

Indoor navigatie-app

Het Bartiméus Fonds werkt aan een indoor navigatie-app. Mede dankzij de steun van de AFAS Foundation is dit mogelijk. De indoor navigatie-app helpt bij het veilig volgen van routes van A naar B. De app helpt je om binnen een gebouw, bijvoorbeeld een ziekenhuis, op de juiste polikliniek terecht te komen, zonder hulp te hoeven vragen. De app wijst je de weg in het gebouw en plant de route voor je uit. Zo weet je precies waar je je op dat moment in het gebouw bevindt, wat er in de buurt te vinden is en hoe je verder je route kunt vervolgen.

Zo’n innovatieve app ontwikkelen kost veel tijd en geld. Daarom is de steun aan het Bartiméus Fonds zo belangrijk. Het Bartiméus Fonds ontvangt namelijk geen financiële steun vanuit de overheid en moet het dus zonder de subsidies doen. Giften en donaties aan het Bartiméus Fonds zorg ervoor dat we kunnen blijven werken aan de verbetering van de toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking in onze maatschappij.

Slimme Rollator

Een blindegeleidestok is een ontzettend fijn hulpmiddel voor de meeste mensen, maar wanneer men ouder wordt, heeft men soms ook een rollator nodig. In dit geval is het lopen met een rollator en een blindegeleidestok natuurlijk niet handig. Ouderen met een oogziekte worden hierdoor minder mobiel en komen minder buiten. Dankzij de Slimme Rollator is dat straks verledentijd. De Slimme Rollator kan dit probleem namelijk oplossen en zorgt voor een blindegeleidestok en rollator in één.

De Slimme Rollator is geen vervanger van de normale rollator, maar het is een kastje dat bevestigd kan worden op de al bestaande rollators waarover de ouderen beschikken. Het kastje heeft vier ingebouwde camera’s die de omgeving scannen. Via trilsignalen in de handvatten weet de gebruiker waar er zich obstakels op de weg bevinden. Ook meet de Slimme Rollator dieptes en kan de gebruiker op tijd gewaarschuwd worden.

Ook voor de ontwikkeling van de Slimme Rollator is het Bartiméus Fonds verantwoordelijk en blijven ze zich inzetten voor dit innovatieve project. Het plan is nu om de Slimme Rollator 100% gebruikersvriendelijk te maken, zodat het zo snel mogelijk door zo veel mogelijk ouderen gebruikt kan worden. Wat nog op de planning staat, is het ontwikkelen van een langdurige en duurzame batterij waarmee de Slimme Rollator op tijd een seintje kan geven wanneer de batterij bijna leeg is. Het moet natuurlijk wel veilig zijn en het kan niet zo zijn dat de gebruiker buiten loopt en de batterij doet het niet meer. Daarom zijn we volop bezig met de optimalisatie van dit hulpmiddel.

Nachtzichtbril

Mensen met retinitis pigmentosa hebben als extra symptoom nachtblindheid. Dit betekent dat ’s nachts nauwelijks kunt zien. Wanneer de schemering begint, neemt het zicht af. Nachtblind komt niet alleen voor bij mensen met de oogaandoening retinitis pigmentosa, maar bij meer mensen met verschillende soorten erfelijke oogziekten. Daarom is het zo belangrijk dat er een ontwikkeling komt die dit verhelpt.

De nachtzichtbril werkt als volgt: er zitten ingebouwde camera’s in die de omgeving scannen en het beeld omzetten in beeld met meer kleur en een hoger contrast. Dit gecorrigeerde beeld wordt weergegeven op het glas van de bril.

Initiatiefnemer Karst Hoogsteen kwam met het idee van een nachtzichtbril. Samen met zijn innovatieteam werken ze hard aan het optimaliseren van de nachtzichtbril. Er zijn al verschillende prototypes aangeboden aan mensen met een visuele beperking om ze te testen. Dat is succesvol verlopen.

Steun het Bartiméus Fonds

Het Bartiméus Fonds ontvangt geen overheidssubsidies en is dus volledig afhankelijk van de vrijgevigheid van de medemens. In de vorm van giften en donaties kan ook jij je steentje bijdragen. Dit kan op verschillende manieren.

• Je kan eenmalig of maandelijks doneren. Dit bedrag bepaal je zelf.
• Je kan een eigen online collectie starten waarbij je vrienden oproept om te doneren.
• Help samen met jouw school, bedrijf of kerk.
• Doneer de collectes die zijn opgehaald tijdens de kerkdiensten.
• Periodieke schenkingen
• Nalatenschap
• Fonds op naam

Vragen stellen aan het Bartiméus Fonds

Heb je nog meer vragen aan of over het Bartiméus Fonds? Stel ze dan gerust! Wij helpen je graag verder. In de tussentijd kun je ook vast kijken tussen de meest gestelde vragen, wie weet staat jou vraag er al wel tussen. Ook voor andere vragen kun je natuurlijk altijd contact met ons opnemen.