Het verhaal van Ayşegül Karaca

Ayşegül Karaca (Schiedam, 1990) is ambassadeur van het Bartiméus Fonds en actief als actrice, theatermaker en zangeres. Na het behalen van haar bachelor Logopedie volgde ze acteer– en zanglessen. Ze speelde één van de hoofdrollen in de bioscoopfilm Het Geheim van Sophia, was te zien in tv-series als B.A.B.S. en Flikken Maastricht (2021) en ze stond op de planken met haar solovoorstellingen Ik zie, ik zie wat jij niet ziet (2019) en haar tweede voorstelling Oogentroost (2021).

The Passion

Dit jaar speelt Ayşegül een van de discipelen in The Passion. Het is de allereerste keer dat een rol wordt vervuld door een actrice met een visuele beperking. Door haar deelname aan The Passion laat Ayşegül zien dat je ook meedoet als je slecht ziet of blind bent. Ayşegül: ‘Met mijn rol in The Passion wil ik Nederland graag de ogen openen voor mensen zoals ik.’

Wiebelogen

‘Nadat ik de opleiding Logopedie had afgerond, kwam ik er achter dat ik dat vak niet volwaardig kon uitoefenen. Als een kind bijvoorbeeld slist, moet je goed in de mond kijken of de plaatsing van de tong op de juiste plek zit. Dat kon ik niet.’ Ayşegül leidt aan congenitale nystagmus, in de volksmond ‘wiebelogen’. Ayşegül: ‘Met mijn rechter oog zie ik tot 20%, met mijn linker tot 12%. Doordat mijn ogen ongecontroleerd heen en weer wiebelen, kunnen ze niet goed scherpstellen en werken ze niet goed samen. Daarom kijk ik vooral met mijn rechter oog.’

Altijd geleefd alsof er niets aan de hand was

‘Tot mijn dertigste jaar heb ik geleefd alsof ik alles gewoon zag. Ook mijn familie had niet in de gaten hoeveel pijn en verdriet het me deed om te kunnen overleven. Ik ging gewoon naar school, bleef niet zitten, haalde mijn diploma’s, had bijbaantjes en ging op reis. Maar ik moest me in allerlei bochten wringen om mee te doen in de maatschappij.’

Documentaire ‘Dit is hoe ik het zie’

Haar eerste documentaire ‘Dit is hoe ik het zie’ gaat over haar revalidatieproces bij Het Loo Erf. ‘Leven alsof ik gewoon alles zag, putte mij uit. Het kostte mij enorm veel energie. Na 30 jaar was ik compleet stressmoe. Ik had mijn beperking altijd verwaarloosd en geen enkele liefde gegeven. Met de revalidatie wilde ik leren hoe ik dingen gemakkelijker kan doen zodat ik meer energie overhoud. Het werd hoog tijd dat ik mijn beperking aandacht gaf. Zoals mijn moeder altijd zei: alles wat je aandacht geeft bloeit. En dat is wat ik wilde. Mijn beperking omarmen en daardoor meer gaan bloeien.’

Blindegeleidestok

In de documentaire is bijvoorbeeld te zien hoe Ayşegül voor het eerst naar buiten gaat met een blindegeleidestok. Een aangrijpend moment voor haar. Lopen met de stok zorgt er immers voor dat de buitenwereld kan zien dat ze een visuele beperking heeft. ‘Ik vond dit zeer confronterend. Tot nu toe liep ik zonder stok en dacht dat dat wel prima ging. Nu merkte ik pas hoeveel energie me dat altijd had gekost. Ik was continu alert en moest altijd opletten. Door het lopen met de stok geef ik een stukje controle weg. Ik moet erop leren vertrouwen dat andere weggebruikers nu voor mij aan de kant gaan.’

Nog veel te vertellen

Het revalidatietraject van Ayşegül duurde acht maanden. Een traject met pieken en dalen. Na afloop voelt Ayşegül zich sterk en kan ze het leven weer aan. ‘In het theater heb ik twee stukken gemaakt en voorlopig ben ik nog niet klaar. Als theatermaker wil ik onbesproken onderwerpen bespreekbaar maken. Onderwerpen waar ik nog over wil vertellen zijn bijvoorbeeld huiselijk geweld, vrouwenonderdrukking en over het hebben van een biculturele achtergrond.’

Ambassadeur van het Bartiméus Fonds

Met haar ambassadeurschap van het Bartiméus Fonds wil Ayşegül het leven met een beperking bespreekbaar maken en laten zien dat je van jezelf kunt houden zoals je bent. ‘Dat ik nu mijn eigen ogen geopend heb voor mijn beperking, heeft mij rust en kracht gegeven. Nu wil ik heel graag de samenleving de ogen laten openen voor mensen zoals ik.’